Bayan hakları savunucusu Dr. Nafis Sadik hayatını kaybetti
Seher Alp
3 min read
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) 1987-2000 yılları ortasında İcra Yöneticiliğini yapan Dr. Nafis Sadik, bilhassa bayan cinsel sıhhati ve üreme sıhhati hakları konusunda değerli çalışmalar yaptı ve UNFPA’in bu bağlamda vizyonunu ve yol haritasını belirledi.
2000 yılında UNFPA’den emekli olduktan sonra Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Özel Danışmanı ve onun Asya ve Pasifik’teki HIV/AIDS Özel Temsilcisi olarak vazife yaptı.
Kadın doğum uzmanı-jinekolog olan Dr. Sadik, BM’ye katılmadan evvel ise Pakistan Merkez Aile Planlaması Kurulu’nun Genel Müdürlüğü misyonunu yürütüyordu. Sadik, 14 Ağustos’ta hayatını kaybetti.
“DÜNYANIN DÖRT BİR YANINDAKİ KADINLARA”
UNFPA İcra Yöneticisi Dr. Natalie Kanem’in, Dr. Nafis Sadik’ın vefatının üzerine kaleme aldığı açıklama şöyle:
“Seçim hakkının öncü savunucularından ve bayan sıhhati, bayan hakları ve bayanın güçlenmesinin yorulmak bilmeyen savunucusu olan UNFPA’nin eski İcra Yöneticisi Dr. Nafis Sadik’in vefatını öğrenmekten derin bir hüzün duyuyorum.
1994 yılında Kahire’de düzenlenen Memleketler arası Nüfus ve Kalkınma Konferansı’nın Genel Sekreteri ve çığır açan Hareket Programı’nın mimarı olan Dr. Sadik, cinsel sıhhat ve üreme sıhhati haklarının geliştirilmesine, bayan liderliğine ve global kalkınmaya silinmez katkılarda bulunmuş bir öncüydü.
“Kahire’deki bahadır vizyonu ve liderliği dünyayı savlı bir yola koydu – Pekin’den ve 1995 Dünya Bayan Konferansı’ndan geçen seyahati, Birleşmiş Milletler’in Milenyum Kalkınma Hedefleri’nin şekillendirilmesine yardımcı oldu; 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın ve 17 üniversal Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’nin dönüştürücü vizyonunun öngörüsü oldu. Bu seyahat, milyonlarca bayanın ve kız çocuğunun hayatını değiştirmeye yardımcı oldu.
UNFPA’e 1971’de katılan Dr. Sadik, 1977 yılından 1987 yılında İcra Yöneticisi olarak atanana kadar Yardımcı İcra Yöneticisi olarak vazife yaptı. Dr. Sadik, uzun ve seçkin mesleği boyunca bayanların gereksinimlerine karşılık verilmesine ve bayanların, karar alıcı ve kalkınma siyasetlerinin itici güçleri olarak konumlandırılmalarının kıymetine dikkat çekti. İstekli olarak finanse edilen büyük bir Birleşmiş Milletler programına başkanlık eden birinci bayan olarak, bayan liderliğinin dönüştürücü gücünü kendi örneği üzerinden gösterdi.
Dr. Sadik, bireylerin – bilhassa bayanların kalkınmanın kalbi olduğunu, önlerindeki manileri kaldırdığımızda ve haklarını koruduğumuzda, hem onların hem de toplumlarının gelişeceğini tüm dünyanın anlamasına yardımcı oldu. Kahire’den bu yana milyonlarca kız ve genç bayan, vücutlarının kendilerine ilişkin olduğunu ve geleceklerini şekillendirme haklarının kendilerinde olduğunu bilerek büyüdüler.
Dr. Sadik, 25 yıl evvel Pekin Bayan Konferansı’nda yaptığı konuşmada; “Kadınlara hürmetin birinci işareti üreme haklarını desteklemektir” dedi. “Üreme hakları, kişinin üremeye hakkının olmasından çok daha fazlasını içerir. Bayanların üreme dışındaki faaliyetlerde desteklenmesini ve aslında bayanları, üremenin tek fonksiyonları olduğu konusunda ısrar eden bir bedeller sisteminden kurtarmayı içerir.
2000 yılında UNFPA’den emekli olduktan sonra Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Özel Danışmanı ve onun Asya ve Pasifik’teki HIV/AIDS Özel Temsilcisi olarak vazife yaptı. Eğitimli bir bayan doğum uzmanı-jinekolog olan Dr. Sadik, Birleşmiş Milletler’e katılmadan evvel ise Pakistan Merkez Aile Planlaması Kurulu’nun Genel Müdürlüğü vazifesini yürütüyordu.
ICPD Aksiyon Programı, Dr. Sadik’in kararlılığının, cüretinin ve inancının kalıcı bir anıtıdır. Yaklaşık 30 yıl sonra, hala herkes için seçim hakkının ve üreme haklarının desteklendiği bir dünyaya ulaşmak için yol haritamız olmaya devam etmektedir.
UNFPA ismine, Dr. Sadik’in ailesine, Pakistan Hükümeti’ne ve halkına, dünyanın dört bir yanındaki bayanlara ve onun kaybının yasını tutan herkese en içten taziyelerimi sunuyorum.”
