Aylin Rana Aydin – Ekonomi yönetiminin sık sık dile getirdiği temelsiz ve hızlı fiyat artışına konu olan ürünlerin arasına salatalık da girdi. Üreticiden çıkış fiyatı 27 lira düzeyinde olan salatalık, büyükşehirlerde 80-100 lira arasında satılıyor. Fiyatlar birkaç hafta önce 50 lira düzeyindeydi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) yayınladığı son verilere göre salatalığın üretici ve market arasındaki fiyat farkı yüzde 71.2. 2023 Aralık ve 2024 Ocak ayı arasında markette değişim oranı yüzde 29.8 iken, üreticide değişim oranı yüzde 53.4.
Kış aylarında üretimin az olduğu ve birim alandaki verimin düştüğü belirtilirken, bir kilo ürünün maliyetinin 15-20 lira düzeyinde olduğu ifade ediliyor. Üreticiler, havaların ısınmasıyla birlikte fiyatların gerilemesini beklerken, düşük fiyatların tüketiciye de yansıyacağı görüşünde.
Alanya Ziraat Odası Başkanı Tahir Göktepe, kış aylarında üretimin az olduğunu ve birim alandan alınan verimin de düştüğünü belirtti. Birçok kesimde fiyat artışlarının sorumlusu olarak üreticinin görüldüğünü kaydeden Göktepe, “Salatalığın üreticiden çıkış fiyatı 27 lira düzeyinde. Büyükşehirlere ürünün gelmesinde paketleme, komisyon, nakliye masrafları da var. Kârıyla birlikte son tüketiciye 40 lira düzeyinde sunulmalı. Eğer fiyatlar 70-90 lira düzeyindeyse bunu aracıların, fırsatçıların çok fazla üzerine eklemesi ya da son tüketicinin ulaştığı yerdeki tedarikçilerin yüksek bir fiyat çekmesi olarak yorumlayabiliriz. Bu da denetlenmeli” dedi.
Maliyetler yüksek
Üreticide silor (küçük boy/Çengelköy cinsi) ve normal salatalık arasında farkın 5-6 lira olduğunu bildiren Göktepe, şöyle konuştu: “Geçen haftaya göre havalar biraz daha yumuşadığından 32 lira olan şu anda 27 liraya indi. Özellikle kış aylarında 20 lira civarında bir maliyetimiz var. Birim alandan verim alabilmek için daha fazla bitki koruma ve besleme ürünleri kullanıyoruz. Bunlar kalıntı oluşturmuyor, üretici de bu konuda bilinçli. Ancak maliyetler de arttı. Ağustosta 2 liraya maliyetin çok altına ürünleri sattık. Ocak, şubatta havalar soğuk gidiyor birim alandan alınan verim düşüyor. Mart ayına girdiğimizde bu fiyatlar 15 liraya çekilecektir. Büyükşehirlerde de bu fiyat düşüşü görülecektir. Ürünlerde tavan-taban fiyat uygulaması yapılmalı.”
100 TL’ye dayandı
Marketlerde silor salatalık 84.90 lira ile 99.90 lira arasında satılıyor. Pazarlarda ise bu salatalığın fiyatı 70-80 lira düzeyinde. Normal salatalık ise marketlerde 62.90 lira ile 66.90 lira arasında satılıyor. Pazarda ise 40-50 lira aralığında. Dikenli salatalık ise pazarda 20 lira iken markette 35 lira düzeyinde alıcıya sunuluyor. İstanbul halinde silor salatalığın fiyat aralığı 60-80 lira iken, normal salatalık ise 40-50 lira.
Ürünler sökülmüş!
Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökce, birkaç ay önce üreticinin salatalığı maliyetinin altında sattığını belirterek, “Gübre, işçilik gibi maliyetleri karşılayamayan çiftçiler ürünlerini yolmak zorunda kaldı. Yeni dikimler oldu, bu fiyatlar kalıcı değil. Bir kilo ürünün maliyeti 15 liranın üzerinde. 20-25 gün sonra fiyatlar rahatlar” dedi.
